โครงสร้าง วิชาทักษะการเรียนรู้
ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย
รายวิชาทักษะการเรียนรู้ มีเนื้อหาเกี่ยวกับการพัฒนาทักษะการเรียนรู้ของนักเรียนในด้านการเรียนรู้ด้วยตนเอง การใช้แหล่งเรียนรู้ การจัดการความรู้ การคิดเป็นและการวิจัยอย่างง่าย โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ผู้เรียนสามารถกาหนดเป้าหมาย วางแผนการเรียนรู้ด้วยตนเอง เข้าถึงและเลือกใช้แหล่งเรียนรู้จัดการความรู้ กระบวนการแก้ปัญหาและตัดสินใจอย่างมีเหตุผล ที่จะสามารถใช้เป็นเครื่องมือชี้นาตนเอง ในการเรียนรู้ และการประกอบอาชีพให้สอดคล้องกับหลักการพื้นฐาน และการพัฒนา 5 ศักยภาพหลักของพื้นที่ใน 5 กลุ่มอาชีพใหม่ คือ กลุ่มอาชีพด้านการเกษตรกรรม อุตสาหกรรม พาณิชยกรรม ความคิดสร้างสรรค์ การบริหารจัดการและการบริการ ตามยุทธศาสตร์ 2555 กระทรวงศึกษาธิการ ได้อย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต
บทที่ 1 การเรียนรู้ด้วยตนเอง
1. ประมวลความรู้ และสรุปเป็นสารสนเทศ
2. ทางานบนฐานข้อมูลด้วยการแสวงหาความรู้จนเป็นลักษณะนิสัย
3. มีความชานาญในทักษะการอ่าน ทักษะการฟัง ทักษะการสังเกต และทักษะการ
จดบันทึกอย่างคล่องแคล่ว รวดเร็ว
บทที่ 2 การใช้แหล่งเรียนรู้
1. ผู้เรียนมีความรู้ความเข้าใจ เห็นความสาคัญของแหล่งเรียนรู้
2. ผู้เรียนสามารถใช้แหล่งเรียนรู้ ห้องสมุดประชาชนได้
บทที่ 3 การจัดการความรู้
1. ออกแบบผลิตภัณฑ์ สร้างสูตร สรุปองค์ความรู้ใหม่
2. ประพฤติตนเป็นบุคคลแห่งการเรียนรู้
3. สร้างสรรค์สังคมอุดมปัญญา
บทที่ 4 การคิดเป็น
1. อธิบายถึงความเชื่อพื้นฐานทางการศึกษาผู้ใหญ่ของคนคิดเป็น และการเชื่อมโยงไปสู่การเรียนรู้เรื่องการคิดเป็น ปรัชญาคิดเป็น การคิดแก้ปัญหา อย่างเป็นระบบ แบบคนคิดเป็นได้
2. วิเคราะห์จาแนกลักษณะของข้อมูลการคิดเป็นทั้ง 3 ด้าน ที่นามาใช้ประกอบการคิด
และการตัดสินใจ ทั้งข้อมูลด้านวิชาการ ข้อมูลเกี่ยวกับตนเอง ข้อมูลเกี่ยวกับสังคมและสภาวะแวดล้อม โดยเน้นที่ข้อมูลด้านคุณธรรมจริยธรรมที่เกี่ยวข้องกับบุคคล ครอบครัว และชุมชน ที่เป็นจุดเน้นสาคัญของคนคิดเป็นได้
3. ฝึกปฏิบัติการคิดการแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบ การคิดเป็น ทั้งจากกรณีตัวอย่างและ
หรือสถานการณ์จริงในชุมชน โดยนาข้อมูลด้านคุณธรรมจริยธรรม ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของข้อมูลทางสังคมและสภาวะแวดล้อมมาประกอบการคิดการพัฒนาได้
บทที่ 5 การวิจัยอย่างง่าย
1. อธิบายความหมายและความสาคัญของการวิจัยได้
2. ระบุกระบวนการ ขั้นตอนของการทาวิจัยอย่างง่ายได้
3. อธิบายสถิติง่าย ๆ และสามารถเลือกใช้สถิติที่เหมาะสมกับการวิจัยในแต่ละเรื่องของตนเองได้อย่างถูกต้อง
4. สร้างเครื่องมือการวิจัยได้
5. เขียนโครงการวิจัยได้
6. เขียนรายงานการวิจัยและเผยแพร่งานวิจัยได้
บทที่ 6 ทักษะการเรียนรู้และศักยภาพหลักของพื้นที่ในการพัฒนาอาชีพ
1. อธิบายความหมาย ความสาคัญของทักษะการเรียนรู้ และศักยภาพหลักของพื้นที่ที่ แตกต่างกัน
2. ยกตัวอย่างศักยภาพหลักของพื้นที่ที่แตกต่างกัน
3. สามารถบอกหรือยกตัวอย่างเกี่ยวกับศักยภาพหลักของพื้นที่ของตนเอง
4. ยกตัวอย่างอาชีพที่ใช้หลักการพื้นฐานของศักยภาพหลักในการประกอบอาชีพในกลุ่มอาชีพใหม่ได้

ขอบข่ายเนื้อหา
บทที่ 1 การเรียนรู้ด้วยตนเอง
เรื่องที่ 1 ความหมาย ความสาคัญ และกระบวนการของการเรียนรู้ด้วยตนเอง
เรื่องที่ 2 ทักษะพื้นฐานทางการศึกษาหาความรู้ ทักษะการแก้ปัญหา
และเทคนิคในการเรียนรู้ด้วยตนเอง
เรื่องที่ 3 การทาแผนผังความคิด
เรื่องที่ 4 ปัจจัยที่ทาให้การเรียนรู้ด้วยตนเองประสบความสาเร็จ
บทที่ 2 การใช้แหล่งเรียนรู้
เรื่องที่ 1 ความหมาย ความสาคัญ ประเภทของแหล่งเรียนรู้
เรื่องที่ 2 แหล่งเรียนรู้ประเภทห้องสมุด
เรื่องที่ 3 ทักษะการเข้าถึงสารสนเทศของห้องสมุด
เรื่องที่ 4 การใช้แหล่งเรียนรู้สาคัญ ๆ ในประเทศ
เรื่องที่ 5 การใช้แหล่งเรียนรู้ผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต
บทที่ 3 การจัดการความรู้
เรื่องที่ 1 ความหมาย ความสาคัญ หลักการ
เรื่องที่ 2 กระบวนการจัดการเรียนรู้ การรวมกลุ่มเพื่อต่อยอดความรู้
และการจัดทาสารสนเทศเพื่อเผยแพร่ความรู้
เรื่องที่ 3 ทักษะกระบวนการจัดการความรู้
บทที่ 4 การคิดเป็น
เรื่องที่ 1 ความเชื่อพื้นฐานทางการศึกษาผู้ใหญ่กับกระบวนการคิดเป็น การเชื่อมโยงสู่ปรัชญาคิดเป็น และการคิดการตัดสินใจแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบแบบคนคิดเป็น
เรื่องที่ 2 ระบบข้อมูล การจาแนกลักษณะของข้อมูล การเก็บข้อมูล การวิเคราะห์ สังเคราะห์ ข้อมูลทั้งด้านวิชาการ ด้านตนเอง และสังคมสภาวะแวดล้อม โดยเน้นไปที่ข้อมูลด้านคุณธรรมจริยธรรมที่เกี่ยวข้องกับบุคคล ครอบครัวและชุมชน เพื่อนามาใช้ประกอบการตัดสินใจแก้ปัญหาตามแบบอย่างของคนคิดเป็น
เรื่องที่ 3 กรณีตัวอย่าง และสถานการณ์จริงในการฝึกปฏิบัติเพื่อการคิด การแก้ปัญหา แบบคนคิดเป็น
บทที่ 5 การวิจัยอย่างง่าย
เรื่องที่ 1 ความหมาย ความสาคัญของการวิจัย
เรื่องที่ 2 กระบวนการและขั้นตอนการทาวิจัยอย่างง่าย
เรื่องที่ 3 สถิติง่าย ๆ เพื่อการวิจัย
เรื่องที่ 4 การสร้างเครื่องมือวิจัย
เรื่องที่ 5 การเขียนโครงการวิจัย
เรื่องที่ 6 การเขียนรายงานการวิจัยอย่างง่ายและการเผยแพร่ผลงานวิจัย
บทที่ 6 ทักษะการเรียนรู้และศักยภาพหลักของพื้นที่ในการพัฒนาอาชีพ
เรื่องที่ 1 ความหมาย ความสาคัญของศักยภาพหลักของพื้นที่
เรื่องที่ 2 กลุ่มอาชีพใหม่ 5 ด้าน และศักยภาพหลักของพื้นที่ 5 ประการ
เรื่องที่ 3 ตัวอย่างการวิเคราะห์ศักยภาพหลักของพื้นที่